Forex piyasasında sık kullanılan terimlerden biri olan kaldıraç, bu piyasanın diğer finans piyasalarına göre daha trend olmasında önemli bir role sahiptir. Sistemin oranı ise ülkeden ülkeye farklılık gösterdiği için belirli bir oran söylemek mümkün değildir. Türkiye’den yapılan Forex işlemlerinde kaldıraç oranı belirleme işlemi, Sermaye Piyasası Kanunu’na göre gerçekleşmektedir. Daha önceleri en fazla 1:100 olarak belirlenen oran Sermaye Piyasası Kanunu ile 1:10 seviyesine çekilmiştir. Peki, teknik ifadeler ile kaldıraç nedir? Forex piyasasında kullanılan kaldıraç oranı nasıl yorumlanarak işlem yapılmalıdır?
Kaldıraç Nedir?
Yatırımcının finansal piyasalarda yaptığı işlemler ile daha fazla yer almasında aktif rol oynayan kaldıraç, daha az anapara ile daha yüksek hacimli işlemlerin yapılabilmesini ifade etmektedir. 1:10 kaldıraç oranı ise 100 Dolar ile 1.000 Dolarlık işlem yapılabilmesi anlamına gelmektedir. Yatırımcı isterse teminatının belli bir kısmının 10 katı büyüklükte bir yatırım yapabilir ya da sermayesinin tamamı ile pozisyon açabilir. Zarar ve kar hesaplaması ise yapılan bu işlem hacmi üzerinden hesaplanmaktadır.
Yatırımcının kaldıraç etkisinden doğru stratejik hamleler ile faydalanması yüksek kar imkânları oluşturur. Bu durumun aksine ise yüksek kaldıraç oranı yatırımcıda iştah açarak yanlış stratejiler ile piyasada ters bir pozisyon açmasına da neden olabilir. Her iki durumda aynı oranda risk oluşturduğu için yatırımcı tüm işlemlerinde söz konusu durumları göz önünde bulundurarak pozisyon açmalıdır.
Türkiye’de Kaldıraç oranı 1:10 iken yabancı forex firmalarında bu oranlar daha yüksek ve değişkenlik gösterebiliyor.
Kaldıraç Nasıl Hesaplanır?
Yatırımcı teminatına oran ile yüksek lotla işlem açtığında, teminatının büyük bir kısmını veya tümünü kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilir. Çünkü genellikle yatırımcının kayıplarının genişlemesi halinde yatırılan anaparanın tümü eriyebilir. Sonunda ise yatırımcı tarafından ya da aracı kurum tarafından pozisyon kapatılarak teminat sona erer. Bu nedenle kaldıraç kullanırken yatırımcının temel kuralı kaldıraç hesaplama işlemini bilmesidir.
Kaldıraç hesaplama işlemlerinde kullanılan formül; Kaldıraç=Pozisyon büyüklüğü (Birim Fiyat x Miktar) / Pozisyon Teminatı yani Marjindir. Forex işlemlerinde zarar ve kar oranı tamamıyla enstrümanın birim fiyatındaki değişime göre hesaplanmaktadır. Kar/zarar miktarı ise piyasada açılan işlemin hacim büyüklüğüne göre belirlenmektedir. Kaldıraç oranını bulmak isteyen yatırımcılar, yukarıdaki formül üzerinden kolaylıkla hesaplama yapabilirler.